Positief denken maakt het verschil

Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk wel dat ik het kan!

Heb jij je kind weleens horen zeggen: “Ik kan dit niet” of “Ik ben gewoon niet slim genoeg”? Dit zijn uitspraken die een kind gebruikt wanneer het een fixed mindset heeft.

Je kind kan leren deze fixed mindset om te zetten naar een growth mindset (groeimindset).

Zoals Pippi Langkous altijd zei: “Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk wel dat ik het kan!” Zij wist de groeimindset al heel goed te gebruiken.

Dit is meteen ook de kern van de groeimindset. Een krachtige manier van denken, ontwikkelt door Carol Dweck. Hierdoor kijken we nu heel anders naar leren en falen. Wil jij weten hoe je dit ook bij jouw kind kunt oefenen? Je leest er alles over in deze blog.

Wat is een groeimindset precies?

Pip Langkous ging nieuwe uitdagingen niet uit de weg maar begon gewoon en leerde al doende. Ze liet zich niet uit het veld slaan door het idee dat iets niet zou lukken omdat ze het nog nooit gedaan had. Een groeimindset gaat precies dáár vanuit. Namelijk dat je talenten en vaardigheden te ontwikkelen zijn door te leren, door te zetten en je in te spannen. Het is het tegenovergestelde van de net al genoemde fixed mindset. Bij een fixed mindset denk je dat je talenten en intelligentie vaststaan. Een kind kan hier (onbewust) van overtuigd zijn. Deze overtuiging kan in zijn/haar eigen hoofd ontstaan zijn, maar kan ook door de omgeving waar het kind opgroeit ontstaan zijn. Hoe bijvoorbeeld een ouder of leerkracht met een kind omgaat heeft dus invloed op zijn/haar manier van denken.

Een groeimindset bij je kind bevordert niet alleen het leren, maar helpt je kind ook om beter met uitdagingen en tegenslagen om te gaan. Met een groeimindset is je kind bezig een nog betere versie van zichzelf te worden!

Wanneer je kind de groeimindset leert te gebruiken, dan ziet hij/zij fouten maken juist als kansen om te leren en niet als falen of mislukkingen. Je kind leert en ervaart dat succes afhankelijk is van zijn/haar inspanning, aanpak (strategie) en doorzettingsvermogen, niet alleen van aangeboren talent. Door nieuwe dingen te proberen kun je alleen maar groeien en beter worden. Je hebt alleen maar iets te winnen!

Waarom is een groeimindset zo belangrijk voor je kind?

1. Je kind leert om te gaan met uitdagingen: Je kind leert dat falen niet een zwakte of een fout is, maar juist een goede stap vooruit om te groeien. Dit geeft je kind veerkracht.
2. Je kind ontwikkelt motivatie en doorzettingsvermogen: Een groeimindset stimuleert je kind om door te zetten juist als iets moeilijk wordt. Bij een (kleine) vooruitgang en een gevoel van succes, geeft het extra motivatie om verder te gaan in plaats van op te geven.
3. Je kind krijgt meer zelfvertrouwen: Doordat je kind erin gelooft dat hij/zij kan groeien in vaardigheden en talenten, ontwikkelt hij/zij ook een sterker zelfbeeld. Superbelangrijk bij de ontwikkeling van je kind!

Uit onderzoek blijkt dat kinderen met een groeimindset het beter doen op school en beter kunnen omgaan met stress en teleurstellingen!

Wanneer een kind weet waar zijn/haar sterke, maar ook zwakkere kanten liggen, dan kan hij/zij de groeimindset juist inzetten bij die zwakkere kanten. De tegenslagen die een kind onderweg natuurlijk zal tegenkomen, kunnen zo beter en makkelijker overwonnen worden. Een kind leert ook steeds beter wanneer de groeimindset ingezet kan worden om verder te komen in situaties. Dit gebeurt bewust of onbewust.

Hoe stimuleer ik als ouder een groeimindset bij mijn kind?

Hieronder noem ik enkele hele praktische tips die je meteen kunt gebruiken bij je eigen kind:

1. Gebruik groeitaal in gesprekken met je kind: Zeg bijvoorbeeld: “Je hebt hard gewerkt aan deze som!” en “Wat zou je de volgende keer anders kunnen doen?” in plaats van “Je bent niet goed in rekenen.” of “Heb je je werk nog niet af?”. Wees positief in een gesprek met je kind.

2. Focus op de inspanning en strategie bij je kind: Geef je kind complimenten voor de moeite die hij/zij doet, niet voor het resultaat. “Wat goed dat je het hebt geprobeerd!”
3. Omarm fouten die je kind maakt: Laat zien dat fouten maken heel normaal is en juist onderdeel is van vooruitgang. Het helpt je kind wanneer je voorbeelden geeft van dingen waar jij als ouder zelf van hebt geleerd toen iets mis ging. Benadruk opmerkingen als ”Fouten maken mag!”.
4. Moedig uitdagingen aan bij je kind: Oefen met je kind om uitdagingen te zien als een kans om sterker te worden, niet als iets om uit de weg te gaan. “Probeer het, kijk wat al lukt!”.
5. Visualiseer groei bij je kind: Voor kinderen wordt het makkelijker om iets te snappen wanneer je metaforen gebruikt in gesprekken. Bijvoorbeeld een spier die sterker wordt door te oefenen of een plant die groeit met de juiste zorg.

Een voorbeeld van Linda, 10 jaar:

Linda vindt rekenen erg moeilijk. Ze gelooft echt dat ze gewoon niet goed is in rekenen en er ook nooit beter in zal worden. Ze ervaart frustratie wanneer het tijdens rekenen weer eens niet lukt en haar klasgenoten het allemaal maar makkelijk lijken te vinden. Haar leerkracht ziet deze frustratie en legt Linda het idee van de groeimindset uit. Zij vertelt Linda dat fouten maken leren juist mogelijk maakt. Dat fouten maken, oefenen en leren de hersenen juist helpt om te ontwikkelen en constant nieuwe verbindingen aan te leggen.

Linda krijgt van haar leerkracht steeds complimenten voor haar inspanning voor het rekenen, niet voor haar resultaten. Ze benoemt dat Linda hard gewerkt heeft. Wanneer Linda fouten heeft in haar rekenwerk vertelt de leerkracht dat Linda haar hersenen weer verder heeft geholpen te ontwikkelen. Een moeilijke som toch proberen ziet Linda nu vaker als een uitdaging en niet als een probleem. Linda staat er nu veel meer voor open om het rekenen te blijven proberen ook als het moeilijk is. Ze is gemotiveerd en oefent nu dagelijks die lastige rekensommen. Ze snapt de rekensommen al een stuk beter. Ze geeft aan dat ze rekenen nog steeds niet makkelijk vindt en ze best vaak nog niet uit een moeilijke som komt, maar er wel beter in wordt. Dat voelt goed en geeft haar zelfvertrouwen!

Samenvattend…

Een groeimindset helpt een kind niet alleen om te leren, maar zeker ook om in zichzelf te geloven. Door een kind te leren dat groei mogelijk is, geef je hem/haar een krachtig hulpmiddel in handen voor een gelukkiger en veerkrachtiger leven.

Wanneer een kind weet dat hij/zij nooit is uitgeleerd en je je brein altijd kunt blijven trainen, dan maken grote en kleine uitdagingen je brein steeds sterker. Door al van jongs af aan met de groeimindset bezig te zijn met een kind, leert hij/zij doelen met doorzettingsvermogen te bereiken. Wanneer iets niet meteen lukt, lukt het je kind toch om door te zetten.

Help je kind hierbij door hem/haar te stimuleren en te motiveren en door positief te reageren op zijn/haar inzet. Benadruk vooral dat de weg ernaartoe belangrijk is en niet het resultaat. Wees betrokken en complimenteer je kind voor de moeite en inspanning die hij/zij levert. Je kind voelt zich dan veilig en dúrft ook uitdagingen aan te gaan en fouten te maken.